وجود کاروانسراها درگذشته ؛ بنا به موقعیت ویژه ی _ اقتصادی شهر بیرجند ؛ به تجارت و بازارش ؛ رنگ و بو و رونقی ویژه داده بود . امن ترین راه دسترسی تاجران هندی به بازارهای منطقه ای و خاور میانه این شهر بود . ( پیش از اب = زاهدان ) ؛ در آن روزگار مجموعا 16 کاروانسرا در شهر بیرجند وجود داشت که تعدادی از این کاروانسراها به عنوان دفتر کار تاجران هندی و یا انبار کالا و مرکز خرید و فروش بود. اگر چه قدمت برخی از این کاروانسراها به دوره های تاریخی زندیه و صفویه و قاجاریه می رسید. قیصریه ( سه راه اسدی ) محلی در بازار بیرجند بود که کسبه مختلف در آن اشتغال به کسب داشتند و بارانداز بود . برای بارهای تجاری و حمل و نقل آنها به بازار های دور دست در دیگر ممالک .
کاروانسرای شارختی ها ، کاروانسرای محسن زاده ، کاروانسرای وصل به مصلی ( مستوفی ؟ ) ، کاروانسرای محمد مودی، کاروانسرای سادسی، کاروانسرای گازاری ها ، مقابل کاروانسرای محسن زاده،کاروانسرای اخوان، ، کاروانسرای میرزا مه رضا، کاروانسرای شرکت شرق ، کاروانسرای خرازی، کاروانسرای شرکت نفت، کاروانسرای چارخسی ها و کاروانسرای حاجی ملک از دیگر کاروانسراهای فعال در زمان های قدیم بوده که نقش موثری در حضور و فعالیت تجار و بازرگانان در بیرجند داشته اند. متاسفانه در حال حاضر بیشتر این کاروان سرا ها تخریب شده و تعداد اندکی که باقی مانده اند هم در آ نها فعالیت تجاری به چشم نمی خورد
تصویر : کاروانسرای محسن زاده . بازار محسن زاده ( خطی ز آب طلا .منشی اش غزا ( قضا ) و قَدر / بنوشته بر درِ این کاروانسرای دو در / و .
درباره این سایت