حكيم نزاري قهستاني
سعد الدين نزاري قهستاني ( ه . ق 721ـ 645 مطابق با 699ـ 626 شمسي ) از سرايندگان بزرگ نيمة دوم سده هفتم و آغاز هشتم است . اغلب تذكره نويسان از او به نام نزاري فوداجي بيرجندي ياد كرده اند .
نزاري سه پسر به اسامي محمد ، شهنشاه و نصرت داشته است . فرزند اول او محمد مي باشد كه شعر نيز مي سروده و در عنفوان جواني در گذشت است .
برخي از اشعار حكيم حكايت از اعتقاد او به مشرب باطنيان دارد . او معتقد است كه اعتقاد به امامت و پيروزي از اهل بيت (ع) را از پدر خويش آموخته است .
حق ازين پيش كه در پيروزي اهل البيت معتقد كرد به اثبات امامت پدرم
چه قيامت كه نمي ديدم اگر بيش از مرگ ظاهر العين نمي كرد كرامت پدرم
نزاري پيوسته مورد حسادت حسودان و معاندان و متعصيان زمان خود بوده و اغلب او را به ملحدين نسبت مي دادند.
بسياري از شعرا و نويسندگان از آن جمله جا شاعر و عارف نامدار سدة نهم برخي از اشعار حافظ را متأثر از اشعار حكيم نزاري مي دانند و يا به عبارت ديگر معتقدند كه حافظ از شيوه نزاري پيروي كرده است .
نزاري هم عصر سعدي بوده است .
در كتاب تاريخ آل ياسر مشهور به حسامي واعظ ، ضمن بيان هم عصري حكيم نزاري با سعدي ، آمده است كه اين دو با هم در شيراز و بيرجند صحبت داشته اند . و شيخ يكي از دو نوبت به عشق صحبت با اواز شيراز به بيرجند آمده و ذكر او را در منظومات خود آورده است .
ازتأليفات مهم حكيم به ديوانهاي زير مي توان اشاره كرد.
1ـ سفرنامه كه شرح سفر دو سالة نزاري به سال 687 ه .ق به اصفهان است و شامل 1200 بيت مي باشد و بروزن مثنوي معنوي است .
2ـ ادب نامه كه داراي دوازده باب است و براساس شاهنامة فردوسي ، كليله و دمنه و … د ر50 سالگي به سال 695 ه. ق تنظيم كرده است .
3ـ ما جراي شب و روز كه در سال 699 ه . ق سروده و شامل 550 بيت است
4ـ مثنوي از هر و مرهر كه بر وزن خسرونامة عطار و خسرو و شيرين نظامي مي باشد . و شامل 10000 بيت و در سال 700 ه . ق سروده است .
5ـ دستور نامه كه مشهورترين مثنوي نزاري مي باشد و بروزن اسكندرنامة نظامي در اوايل سال 710 ( 689 شمسي ) سروده است .
غالب تذكره نويسان از نزاري بالقب ياد كرده اند ليكن او در اين باره چنين گويد :
داني نزاري را گروهي چنان دانند كو مردي حكيم است
حكيم نزاري در سا ل 720 و يا 721 ( 699 شميس ) چشم از جهان بسته است . مزار او در خيابان كه به نام وافتخار او در بيرجند نامگذاري شده و محل زيارت اهل بصيرت مي باشد واقع است.
درباره این سایت